Senjski rudnik
Senjski Rudnik rodno mesto industrijalizacije Srbije, osnovan je 1853. godine. Naselje u kome danas živi samo pet stotina stanovnika, oko 160 godina snabdeva Srbiju mrkim ugljem, energetskim resursom čijom je eksploatacijom krajem 19. veka omogućen razvoj kragujevačke topolivnice – prve moderne srpske fabrike.
Naselje se nalazi na 150km jugoistočno od Beograda i 20km istočno od Ćuprije i autoputa Beograd-Niš. Smešteno na 530m nadmorske visine, u regionu koji se još uvek može pohvaliti netaknutom prirodom i čistim vazduhom, ima veoma bogatu istoriju, materijalnu i nematerijalnu baštinu. Najveći istorijski značaj čine: Aleksandrov potkop (1853) - spomenik industrijskog nasleđa u okviru muzejskog kompleksa, parna izvozna mašina (1872) - kulturno dobro jedino takve vrste u svetu, Muzej ugljarstva Srbije, škola, centar za kulturne aktivnosti, železnička stanica, crkva sv.Prokopija, bolnica-Bratinska blagajna, sportska igrališta. Oni su svedočanstvo da je Senjski Rudnik živa industrijska zajednica od 19. do 20. veka - zasnovana na eksploataciji uglja.
Danas, Senjski Rudnik traga za novim izvorima prihoda i zaposlenošću. Rudnik je i dalje u funkciji, ali se procenjuje da će rezerve uglja da se iscrpe u narednih nekoliko godina. Uprkos ekonomskom padu grad nastavlja da bude jak simbol i centar regionalnog identiteta.
Dobro očuvane gradske strukture, sjajan kulturni pejzaž i solidan lokalni muzej, pored industrijske kulture stanovništva, pružaju odličnu osnovu za autentičnu restauraciju i sveobuhvatnu obnovu celog mesta, od industrijskih objekata do društvenih i komercijalnih.
Ministarstvo kulture, informisanja i informacionog društva, sa ciljem sprovođenja projekta Senjski Rudnik, do sada je uložilo 10 miliona dinara (od 2003.godine) i uradilo:
- Preliminarnu tehničku procenu (usvojenu 2005. i izmenjenu 2008);
- Studiju izvodljivosti (usvojenu 2008)
Uz podršku Saveta Evrope, Ministarstvo je pripremilo:
- Biznis plan za Senjski rudnik (izrađen 2010); i, uz podršku Arhitektonskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, pripremljeni su planovi za rehabilitaciju:
- stare administrativne zgrade;
- Muzeja ugljarstva;
- radionicu - kovačnicu;
- parka industrijskog nasleđa;
- servisnog objekta.
EU obezbedila je finansijska sredstva od 1.500.000 € za pilot fazu projekta koji obuhvata (kroz Pilot projekat za očuvanje i obnovu kulturnog nasleđa u konfliktnim područjima na zapadnom Balkanu):
- Radove na infrastrukturi koji su u vezi sa rekonstrukcijom i restauracijom zgrada Aleksandrovog potkopa
- Transformaciju Senjskog Rudnika u eko-muzej i regionalni centar industrijskog nasleđa
Uspeh projekta obezbediće snažan uticaj na buduće mudro korišćenje industrijskog nasleđa u drugim delovima Evrope.
Kragujevac, Topolivnica – Senjski rudnikOdluci da se Topolivnica - iz Beograda izmesti u Kragujevac, a kasnije formira i Vojnotehnički zavod, predhodilo je formiranje naselja Senjski rudnik.
Prva moderna srpska fabrika - Topolivnica, preseljena je u Kragujevac 1851.godine. Ovaj događaj je najpresudnije uticao na noviju istoriju Kragujevca. Tada su se stekli uslovi da Kragujevac dobije odlike industrijskog centra Srbije.
Veliku ulogu u izgradnji i formiranju fabrike imali su francuzi. Za prve građevinske radove, angažovan je inž Ludvig Lasoše iz Liježa, čija je firma isporučila parnu mašinu i drugu tehničku opremu. Francuz Šarl Lubrijeu je bio direktor kragujevačke Topolivnice, od 1853. godine. Tada se intenziviraju istraživanja i radovi na ugljenokopima i počinje sa radom i Senjski rudnik. Oktobra 1853. godine izliven je prvi top u Topolivnici.
Volovskim kolima ugalj iz Senjskog rudnika prevožen u Kragujevac.
Projekat Senjski rudnik povezaćemo sa industrijskim jezgrom Kragujevca, tj. Vojnotehničkim zavodom. Revitalizacija istorijskog jezgra Kragujevca, zajedno sa Senjskim rudnikom prioritet je Ministarstva kulture, i ima za cilj da očuva i revitalizuje kulturno nasleđe prvog industrijskog kompleksa u Srbiji.
- Najave
- Otvaranje izložbe NOVAC I DRŽAVA – SAČUVANA PRIČA u Narodnom muzeju
- „Smernice za uspostavljanje efikasnog digitalnog nastupa i predstavljanja ustanova kulture u R.Srbiji“
- Završna Javna rasprava o Nacrtu zakona o Memorijalnom centru “Staro sajmište”
- Iz medija
- Vukosavljević na skupu o srpskom kulturnom prostoru
17.05.2019. - Vukosavljević: Kosovo jezgro srpskog kulturnog identiteta
06.05.2019. - Ministarstvo podnosi prijave protiv tabloida zbog eksplicitnih naslovnica
15.01.2019. - U ovoj godini tri do pet nacionalnih penzija
02.01.2019. - Vladan Vukosavljević: Na korak smo do povratka lista Miroslavljevog jevanđelja
30.12.2018.
